รูปแบบการจัดการเรียนรู้และเทคนิคการสอน

ชัยวัฒน์ สุทธิรัตย์ (2553). ได้รวบรวม 80 การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ โดยแบ่งออกเป็น 11 นวัตกรรม ดังนี้

1. นวัตกรรมที่เป็นแนวคิด รูปแบบ และกระบวนการจัดการเรียนรู้

          1) การจัดการเรียนรู้แบบคอนสตรัคติวิซึม (Constructivism)

          2) การจัดการเรียนรู้ตามสภาพจริง (Authentic Instruction)

          3) การจัดการเรียนรู้โดยใช้แหล่งข้อมูลเป็นหลัก (Resource – Based Learning)

          4) การจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการจิตสำนึกของเปาโล แฟร์

          5) การจัดการเรียนรู้แบบนีโอฮิวแมนนิส (Neo - Humanist)

          6) การจัดการเรียนรู้ศิลปะแบบเซอเรียลิสม์ (Surrealism)

          7) การจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีสามเกลียวแห่งเชาว์ปัญญาของมนุษย์ของ Sternberg (The Triarchic Theory of Human Intelligence)

          8) การจัดการเรียนรู้ภาษาแบบธรรมชาติ (Whole Language Approach)

          9) การจัดการเรียนรู้แบบนำตนเอง (Self – Directed Learning)

          10) การจัดการเรียนรู้รูปแบบการสอนโมเดลชิปปา (CIPPA Model)

          11) การจัดการเรียนรู้แบบทักษะกระบวนการ 9 ขั้น

          12) การจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการทำความกระจ่างในค่านิยม (Value Clarification) ตามแนวคิดของ ราธส์ และไซมอน

          13) การจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ตามแนวคิดของทอร์แรนซ์

2. นวัตกรรมวิธรการจัดการเรียนรู้ที่ใช้หลักธรรมทางพุทธศาสนาและภูมิปัญญา

          14) การจัดการเรียนรู้แบบโยนิโสมนสิการ

          15) การจัดการเรียนรู้แบบไตรสิกขา

          16) การจัดการเรียนรู้แบบอริยสัจ

          17) การจัดการเรียนรู้โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น (Local Wisdom)

3. นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการเรียนรู้ด้วยตนเองและการเรียนเป็นกลุ่ม

          18) การจัดการเรียนรู้โดยใช้สัญญาการเรียน (Learning Contracts)

          19) การจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ (Storyline Method)

          20) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบร่วมมือ (Cooperative Learning)

          21) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบต่อภาพ (Jigsaw)

          22) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ CIRC

          23) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ STAD

          24) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ TAI

          25) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบทีมแข่งขัน (TGT)

          26) การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมแบบกลุ่ม (Group Process)

          27) การจัดการเรียนรู้โดยใช้เพื่อนช่วยสอน (Peer Tutoring)

          28) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนเสริมเพื่อนต่างระดับ

          29) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การระดมสมอง (Brainstorming Technique)

          30) การจัดการเรียนรู้โดยใช้กลุ่มสร้างคุณภาพงาน (Q.C. Circles)

          31) การจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคแม่แบบ (Modeling Technique)

4. นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการสร้างมโนทัศน์

          32) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสร้างมโนทัศน์ของบรูเนอร์

          33) การจัดการเรียนรู้โดยใช้ผังกราฟิกหรือโครงสร้างความรู้ (Graphic Organizer)

          34) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การจัดกรอบมโนทัศน์ (Concept Mapping)

          35) การจัดการเรียนรู้โดยใช้แผนผังทางปัญญา (Mind Mapping)

          36) การจัดการเรียนรู้โดยใช้ Semantic Mapping

          37) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การนำเสนอมโนทัศน์กว้างล่วงหน้า (Advance Organizer)

5. นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการพัฒนาด้านภาษา

          38) การสอนเขียนตามแนวคิดของบรู๊คสและวิทโธร (Brookes and Withrow)

          39) การสอนแบบสนทนา

          40) การสอนแบบมุ่งประสบการณ์ภาษา

          41) การสอนเขียนแบบเน้นกระบวนการ (Process Writing)

          42) การสอนอ่านแบบ PANORAMA

6. นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการแก้ปัญหาและพัฒนาทักษะ

          43) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential Learning)

          44) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนรู้เชิงสถานการณ์ (Situated Learning)

          45) การจัดการเรียนรู้โดยใช้วงจรการเรียนรู้ (Learning Cycle Method)

          46) การจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ (Historical Method)

          47) การจัดการเรียนรู้โดยใช้สถานการณ์จำลอง (Simulation)

          48) การจัดการเรียนรู้โดยใช้กรณีตัวอย่าง (Cases)

          49) การจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ (Scientific Method)

          50) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry Method)

          51) การจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นหลัก (Problem – Based Learning)

          52) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การแก้ปัญหา (Problem – Centered Learning Model: PCLM)

          53) การจัดการเรียนรู้แบบโครงการ (Project Method)

          54) การจัดการเรียนรู้แบบปฏิบัติการหรือแบบทดลอง (Laboratory Method)

          55) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนทักษะตามหลักการของ ดี เชคโก (De Cecco)

7. นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นพัฒนาสมองและการคิด

          56) การจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคหมวนหกใบของเดอ โบโน (Six Thinking Hats)

          57) การจัดการเรียนรู้โดยใช้กลวิธีเมตาคอกนิชัน (Metacognition)

          58) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบ 4 MAT

          59) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การไตร่ตรองสารนิทัศน์ (Reflective Documentation)

          60) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การคิดแบบฮิวริสติกส์ (Heuristics)

8. นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ด้านคณิตศาสตร์

          61) การจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบแวนฮีลี่ (Van Hiele Model)

          62) การจัดการเรียนรู้แบบ เค ดับเบิ้ลยู ดี แอล (K – W – D - L)

          63) การจัดการเรียนรู้แบบ SSCS

9. นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่ใช้กิจกรรมนันทนาการและศิลปะ

          64) การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมนันทนาการ

          65) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเล่นปนเรียน (Play Way Method)

          66) การจัดการเรียนรู้โดยใช้เพลง

          67) การจัดการเรียนรู้โดยใช้เกม

          68) การจัดการเรียนรู้โดยใช้การ์ตูน (Cartoon)

          69) การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมศิลปะ

10. นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ประเภทวัสดุและสิ่งพิมพ์

          70) การจัดการเรียนรู้โดยใช้แฟ้มสะสมผลงาน

          71) การจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดการสอน (Instructional Package)

          72) การจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดการสอนมินิคอร์ส

          73) การจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึก

          74) การจัดการเรียนรู้โดยใช้สื่อหุ่นมือ (Hand Puppet)

          75) การจัดการเรียนรู้โดยใช้สื่อในชีวิตประจำวัน

          76) การจัดการเรียนรู้โดยใช้แผ่นพับ

11. นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ประเภทสื่อโสตทัศนูปกรณ์

          77) การจัดการเรียนรู้โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์มัลติมีเดีย

          78) การจัดการเรียนรู้โดยใช้เว็บช่วยสอน (Web – based Instruction)

          79) การจัดการเรียนรู้โดยใช้เว็บเควสท (Webquest)

          80) การจัดการเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์กราฟิก

Kobwit Piriyawat (2553). ได้รวบรวม 27 การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ได้ดังนี้

1)           เทคนิคผึ้งแตกรัง

2)           เทคนิคโครงงาน

3)           เทคนิคแรลลี่เพื่อการเรียนรู้ (Leatning by Rally)

4)           เทคนิคการมีส่วนร่วม

5)           เทคนิคภาพความคิดของฉัน

6)           เทคนิคสายธารแห่งการเรียนรู้

7)           เทคนิคกระบวนการพัฒนาทักษะ

8)           เทคนิคแอบดูของเพื่อน

9)           เทคนิคกระบวนการ PAR (Participation Action Research)

10)      เทคนิคกระบวนการแก้ปัญหาของโพลยา (Polya)

11)      เทคนิคกระบวนการแก้ปัญหา (Problem Solving)

12)      เทคนิคกระบวนการสืบสวนสอบสวน

13)      เทคนิคการสอนเขียนโดยกระบวนการลูกเต๋า

14)      เทคนิคเพื่อนคิดมิตรคู่ใจ

15)      เทคนิคซินดิเคท (Syndicate)

16)      เทคนิคกลุ่มสัมพันธ์

17)      เทคนิคการสร้างความตระหนัก

18)      เทคนิคการสร้างความรู้ความเข้าใจ

19)      เทคนิคกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ

20)      เทคนิคกระบวนการปฏิบัติ

21)      เทคนิคการแก้โจทย์ปัญหา

22)      เทคนิคกระบวนการทางภาษา

23)      เทคนิคกระบวนการเรียนรู้แบบคลินิก

24)      เทคนิคทักษะกระบวนการ 9 ขั้น

25)      เทคนิคกระบวนการให้ผู้เรียนสร้างหลักสูตร

26)      เทคนิคร่วมกันเรียนรู้

27)      เทคนิคสรรค์สร้างความรู้

ชาตรี  เกิดธรรม  ได้รวบรวม 16 เทคนิคการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ

1)           การเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจ

2)           การสอนแบบโครงสร้างความรู้

3)           การสอนแบบศูนย์การเรียน

4)           การสอนแบบสืบเสาะหาความรู้

5)           การสอนแบบบรูณาการ

6)           การสอนแบบถามตอบ

7)           การสอนด้วยรูปแบบซิปปา

8)           การสอนแบบโครงงาน

9)           การสอนด้วยรูปแบบการเรียนเป็นคู่

10)      การสอนโดยใช้กิจกรรมในแหล่งชุมชน

11)      การสอนแบบทดลอง

12)      การสอนแบบแบ่งกลุ่มทำงาน

13)      การสอนแบบอภิปราย

14)      การสอนแบบพัฒนาความสามารถเฉพาะ

15)      วิธีสอนแบบหน่วย

สรุป

ได้รวบรวมรูปแบบการจัดการเรียนรู้และเทคนิคการสอน 117 รูปแบบ ดังนี้

1)           การจัดการเรียนรู้แบบคอนสตรัคติวิซึม (Constructivism)

2)           การจัดการเรียนรู้ตามสภาพจริง (Authentic Instruction)

3)           การจัดการเรียนรู้โดยใช้แหล่งข้อมูลเป็นหลัก (Resource – Based Learning)

4)           การจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการจิตสำนึกของเปาโล แฟร์

5)           การจัดการเรียนรู้แบบนีโอฮิวแมนนิส (Neo - Humanist)

6)           การจัดการเรียนรู้ศิลปะแบบเซอเรียลิสม์ (Surrealism)

7)           การจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีสามเกลียวแห่งเชาว์ปัญญาของมนุษย์ของ Sternberg (The Triarchic Theory of Human Intelligence)

8)           การจัดการเรียนรู้ภาษาแบบธรรมชาติ (Whole Language Approach)

9)           การจัดการเรียนรู้แบบนำตนเอง (Self – Directed Learning)

10)      การจัดการเรียนรู้รูปแบบการสอนโมเดลชิปปา (CIPPA Model)

11)      การจัดการเรียนรู้แบบทักษะกระบวนการ 9 ขั้น

12)      การจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการทำความกระจ่างในค่านิยม (Value Clarification) ตามแนวคิดของ ราธส์ และไซมอน

13)      การจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ตามแนวคิดของทอร์แรนซ์

14)      การจัดการเรียนรู้แบบโยนิโสมนสิการ

15)      การจัดการเรียนรู้แบบไตรสิกขา

16)      การจัดการเรียนรู้แบบอริยสัจ

17)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น (Local Wisdom)

18)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้สัญญาการเรียน (Learning Contracts)

19)      การจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์ (Storyline Method)

20)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบร่วมมือ (Cooperative Learning)

21)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบต่อภาพ (Jigsaw)

22)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ CIRC

23)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ STAD

24)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ TAI

25)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบทีมแข่งขัน (TGT)

26)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมแบบกลุ่ม (Group Process)

27)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้เพื่อนช่วยสอน (Peer Tutoring)

28)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนเสริมเพื่อนต่างระดับ

29)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การระดมสมอง (Brainstorming Technique)

30)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้กลุ่มสร้างคุณภาพงาน (Q.C. Circles)

31)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคแม่แบบ (Modeling Technique)

32)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสร้างมโนทัศน์ของบรูเนอร์

33)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้ผังกราฟิกหรือโครงสร้างความรู้ (Graphic Organizer)

34)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การจัดกรอบมโนทัศน์ (Concept Mapping)

35)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้แผนผังทางปัญญา (Mind Mapping)

36)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้ Semantic Mapping

37)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การนำเสนอมโนทัศน์กว้างล่วงหน้า (Advance Organizer)

38)      การสอนเขียนตามแนวคิดของบรู๊คสและวิทโธร (Brookes and Withrow)

39)      การสอนแบบสนทนา

40)      การสอนแบบมุ่งประสบการณ์ภาษา

41)      การสอนเขียนแบบเน้นกระบวนการ (Process Writing)

42)      การสอนอ่านแบบ PANORAMA

43)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential Learning)

44)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนรู้เชิงสถานการณ์ (Situated Learning)

45)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้วงจรการเรียนรู้ (Learning Cycle Method)

46)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ (Historical Method)

47)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้สถานการณ์จำลอง (Simulation)

48)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้กรณีตัวอย่าง (Cases)

49)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ (Scientific Method)

50)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry Method)

51)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นหลัก (Problem – Based Learning)

52)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การแก้ปัญหา (Problem – Centered Learning Model: PCLM)

53)      การจัดการเรียนรู้แบบโครงการ (Project Method)

54)      การจัดการเรียนรู้แบบปฏิบัติการหรือแบบทดลอง (Laboratory Method)

55)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนทักษะตามหลักการของ ดี เชคโก (De Cecco)

56)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคหมวนหกใบของเดอ โบโน (Six Thinking Hats)

57)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้กลวิธีเมตาคอกนิชัน (Metacognition)

58)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบ 4 MAT

59)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การไตร่ตรองสารนิทัศน์ (Reflective Documentation)

60)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การคิดแบบฮิวริสติกส์ (Heuristics)

61)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบแวนฮีลี่ (Van Hiele Model)

62)      การจัดการเรียนรู้แบบ เค ดับเบิ้ลยู ดี แอล (K – W – D - L)

63)      การจัดการเรียนรู้แบบ SSCS

64)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมนันทนาการ

65)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเล่นปนเรียน (Play Way Method)

66)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้เพลง

67)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้เกม

68)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้การ์ตูน (Cartoon)

69)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมศิลปะ

70)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้แฟ้มสะสมผลงาน

71)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดการสอน (Instructional Package)

72)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดการสอนมินิคอร์ส

73)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึก

74)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้สื่อหุ่นมือ (Hand Puppet)

75)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้สื่อในชีวิตประจำวัน

76)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้แผ่นพับ

77)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์มัลติมีเดีย

78)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้เว็บช่วยสอน (Web – based Instruction)

79)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้เว็บเควสท (Webquest)

80)      การจัดการเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์กราฟิก

81)      เทคนิคผึ้งแตกรัง

82)      เทคนิคแรลลี่เพื่อการเรียนรู้ (Leatning by Rally)

83)      เทคนิคการมีส่วนร่วม

84)      เทคนิคภาพความคิดของฉัน

85)      เทคนิคสายธารแห่งการเรียนรู้

86)      เทคนิคกระบวนการพัฒนาทักษะ

87)      เทคนิคแอบดูของเพื่อน

88)      เทคนิคกระบวนการ PAR (Participation Action Research)

89)      เทคนิคกระบวนการแก้ปัญหาของโพลยา (Polya)

90)      เทคนิคกระบวนการแก้ปัญหา (Problem Solving)

91)      เทคนิคกระบวนการสืบสวนสอบสวน

92)      เทคนิคการสอนเขียนโดยกระบวนการลูกเต๋า

93)      เทคนิคเพื่อนคิดมิตรคู่ใจ

94)      เทคนิคซินดิเคท (Syndicate)

95)      เทคนิคกลุ่มสัมพันธ์

96)      เทคนิคการสร้างความตระหนัก

97)      เทคนิคการสร้างความรู้ความเข้าใจ

98)      เทคนิคกระบวนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ

99)      เทคนิคกระบวนการปฏิบัติ

100) เทคนิคการแก้โจทย์ปัญหา

101) เทคนิคกระบวนการทางภาษา

102) เทคนิคกระบวนการเรียนรู้แบบคลินิก

103) เทคนิคกระบวนการให้ผู้เรียนสร้างหลักสูตร

104) เทคนิคร่วมกันเรียนรู้

105) เทคนิคสรรค์สร้างความรู้

106) การเรียนรู้แบบร่วมมือร่วมใจ

107) การสอนแบบศูนย์การเรียน

108) การสอนแบบบรูณาการ

109) การสอนแบบถามตอบ

110) การสอนด้วยรูปแบบซิปปา

111) การสอนแบบโครงงาน

112) การสอนด้วยรูปแบบการเรียนเป็นคู่

113) การสอนโดยใช้กิจกรรมในแหล่งชุมชน

114) การสอนแบบแบ่งกลุ่มทำงาน

115) การสอนแบบอภิปราย

116) การสอนแบบพัฒนาความสามารถเฉพาะ

117) วิธีสอนแบบหน่วย

ที่มา

ชัยวัฒน์ สุทธิรัตย์. (2552). 80 นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ.

กรุงเทพฯ :แดเน็กซ์ อินเตอร์คอร์ปอเรชั่น.

ชาตรี  เกิดธรรม. http://edu.vru.ac.th/sct/cheet%20downdload/2.pdf. [ออนไลน์]. เข้าถึงเมื่อวันที่  6  สิงหาคม  2561

Kobwit Piriyawat. (2553). https://www.slideshare.net/teacherkobwit/30-4068902. [ออนไลน์]. เข้าถึงเมื่อวันที่  6  สิงหาคม  2561